Sjoerd Potters is nu bijna twee jaar burgemeester van de gemeente de Bilt, provincie Utrecht. Eerder was hij Tweede Kamerlid voor de VVD-fractie en wethouder in de gemeente Waalwijk. Iemand die dus weet hoe de hazen lopen in politiek-bestuurlijk Nederland en in veel hoedanigheden in aanraking is geweest met lobbyisten.
Pieter Veldhuizen sprak hem voor Stichting Lobby Lokaal op landgoed Jagtlust, de fraaie buitenplaats waar de gemeente zetelt.
Op de vraag of er in De Bilt veel gelobbyd wordt is Potters helder: “Ja, ontzettend veel! Als er een nieuwe wethouder Ruimtelijke Ordening aantreedt wordt hij echt belaagd door bewoners”, zegt hij met een glimlach. “Mensen in de Bilt zijn goed georganiseerd op wijk- en buurtniveau. Ook zijn ze doorgaans hoog opgeleid, en dus vrij mondig met ook de beschikking over een vlotte pen. Ze lobbyen bijvoorbeeld voor een betere ontsluiting van hun buurt of meer voorzieningen.”
De Bilt heeft meer dan 42.000 inwoners, en bestaat uit diverse kernen (De Bilt, Bilthoven, Maartensdijk, Westbroek, Hollandsche Rading en Groenekan). Potters: “dat maakt dat het ook weer géén homogene groep is. Er zijn diverse, hechte gemeenschappen. Je moet als bestuurder daar goed tussen weten te schakelen.”
Vanuit zijn ervaring in Den Haag roemt Potters het feit dat lobbyen op lokaal niveau veel transparanter is dan in de Kamer: “Hier heb je veel inspraakavonden, en organiseren bewoners informatieavonden voor raadsleden. De deelbelangen zijn echt een stuk zichtbaarder. Uiteindelijk moet een bestuurder of raadslid alle belangen afwegen maar het is natuurlijk heel goed om alle geluiden mee te nemen. Daar staan ze absoluut open voor. Politiek leeft hier echt, de publieke tribune zit vaak vol als er ingrijpende besluiten moeten worden genomen.”
Potters vertelt dat er ook vanuit de overheid wordt gelobbyd in De Bilt, denk aan grote overheidsinstellingen.
“Het is grappig om te zien dat de publieke focus op lobbyen vaak op grote bedrijven ligt, terwijl de overheid het spel net zo hard meespeelt.”
En hoe gaat men in De Bilt om met haar grote buur Utrecht? “Soms werk je samen, en soms sta je tegenover elkaar. Als het gaat om de landelijke MIRT-agenda rondom infrastructuur proberen we samen op te trekken. Ik merk wel dat de focus van de stad Utrecht erg op de eigen deelbelangen ligt, terwijl wij met andere gemeenten juist naar het grotere regiobelang willen kijken. Dan zoeken we ook coalities met andere gemeenten, zoals Zeist, om te onderzoeken hoe we een beter verhaal richting Den Haag kunnen aanbieden.”
“Een ander voorbeeld is dat mensen die in Utrecht werken steeds vaker hier hun auto parkeren en dan met het OV doorgaan naar de stad. Dat zijn zaken die wij actief onder de aandacht brengen bij onze collega’s daar. Tegelijkertijd werken we ook goed samen, bijvoorbeeld rondom het Utrecht Science Park. We hebben een zeer ontspannen samenwerking.”
Heeft Potters een voorbeeld van een geslaagde lokale lobby? “Wat we proberen te doen is soms de keuze bij inwoners te leggen. Recent moest Westbroek, een kleine kern binnen de Bilt, beslissen over een nieuwe locatie voor waterberging. Wij hebben ze toen gevraagd om zelf met drie locaties te komen, waarna wij de definitieve beslissing namen. Zo hebben ze direct invloed op het beleid. Dat was een groot succes.”
Potters heeft ook nog een aantal goede tips voor als je in De Bilt als (burger-) lobbyist aan de slag gaat:
“Het werkt hier echt als je een wijk- of buurtorganisatie achter je hebt staan. Je moet gewoon praktisch aan de slag gaan, benader raadsleden en bestuurders. Wees altijd eerlijk over wie je bent en waar je voor staat. Maar besef ook dat de persoon die je benadert soms ook andere belangen heeft!”