In aanloop naar de gemeenteraadsverkiezingen willen we meer te weten komen over het werk van raadsleden, hoe de verkiezingsprogramma’s tot stand komen en hoe je als burger invloed kunt hebben. Kortom, tips voor burgerlobbyisten die richting de gemeenteraadsverkiezingen in actie willen komen. In deze aflevering spreekt onze lobbyhulp Judith Crabbendam Ellen Bijsterbosch, raadslid voor D66 in Utrecht.
De meeste mensen hebben geen idee wat een raadslid precies doet. Hoe ziet jouw week er uit?
In het weekend begin ik al met het lezen van stukken om me voor te bereiden op vergaderingen. Door de week heen hebben we verschillende momenten waarop we vergaderen. Op maandag overleggen we met de fractie in een fractievergadering, op donderdag zijn er commissie- en raadsvergaderingen. Voor burgers is er ook een plek; in informatiebijeenkomsten komen bewoners vertellen wat ze van een raadsvoorstel vinden.
De rest van mijn week is open voor afspraken en werkbezoeken. Zo gaan we wel eens met de raad de stad in en nemen we bijvoorbeeld een kijkje in een specifieke wijk. Er zijn een aantal redenen waarom ik dit belangrijk vind om te doen. Soms is er een concreet raadsvoorstel waar ik meer over wil weten. Andere keren heb ik zelf een initiatief en haal ik daarvoor informatie op. Er zijn ook wel eens mensen die mij zelf benaderen omdat ze ergens over willen vertellen. Daarnaast is het natuurlijk heel belangrijk dat je als raadslid op de hoogte bent van wat er speelt. Er is dan nog geen concrete vraag. De informatie die je opdoet kun je later gebruiken omdat je op de hoogte bent van de onderwerpen die spelen.
Ik vind informatie inwinnen een van de leukste onderdelen van het werk, je kunt als raadslid iedereen opbellen en niemand vind dat raar. Het klinkt misschien vreemd, maar als je een beetje een bemoeial bent of je bent nieuwsgierig kun je altijd vragen hoe iets zit.
Hoe kunnen Utrechters jou en je collega’s het best bereiken? En heb je het idee dat dat lukt?
Bewoners kunnen mailen en bellen, maar ik ben bijvoorbeeld ook actief op Twitter. Over het algemeen wordt ik voor de meeste onderwerpen wel benaderd door bewoners. Zij weten mij dus te vinden, maar ik spreek ook nog heel vaak mensen die geen idee hebben dat ze een raadslid gewoon kunnen benaderen. Die vinden het heel bijzonder dat je een raadslid gewoon zou kunnen bellen. Daar sta ik nog altijd van te kijken. Als raadslid kan je er op verschillende manieren toch voor zorgen dat je in contact komt met deze mensen, door naar hen toe te gaan. In corona-tijd vind ik het ingewikkeld dat ik niet de stad in kan. Daarom heb ik bedacht om mijn agenda open te stellen, zodat iedereen zelf een digitale afspraak kan maken met mij.
Met wat voor soort onderwerpen zijn burgerlobbyisten die jij spreekt dan bijvoorbeeld bezig?
Er zijn veel verschillende initiatieven in Utrecht. Er zijn nu bijvoorbeeld horeca-ondernemers die zich hebben verenigd, maar ook bewonersgroepen die de verkeersveiligheid willen verbeteren. Ik vind dat er best veel goede burgerlobbyisten zijn, sommige initiatieven zijn heel georganiseerd, die leggen vaak zelf contact. Andere initiatieven zijn nog wat losser en kunnen deze wegen soms minder goed vinden.
Ik spreek regelmatig burgerlobbyisten. Als ik een besluit moet nemen dan bepaal ik wat ik echt nog nodig heb om dat besluit te nemen en wie ik daar bijvoorbeeld nog over wil spreken. Het kan dat er een bepaalde groep al op dat onderwerp zit, maar soms mis ik ook nog informatie. Dan ga ik echt nog op zoek naar organisaties of bewoners die mij meer kunnen vertellen.
Eén van de belangrijkste momenten voor burgerlobbyisten om van zich te laten horen zijn de gemeenteraadsverkiezingen in maart 2022. Hoe werkt dat bij D66 in Utrecht?
We hebben bij D66 het profiel van de lijsttrekker en de kandidaten al vastgesteld. Binnenkort gaat er ook een verkiezingsprogrammacommissie aan de slag. Die gaat het lokale verkiezingsprogramma schrijven. Dat is voor een lobbyist een ontzettend interessant moment om bij te zijn. Op dat moment kan je er namelijk al voor zorgen dat iets in een verkiezingsprogramma terecht komt.
Hoe kunnen burgerlobbyisten er dan voor zorgen dat iets in een verkiezingsprogramma terecht komt?
Het belangrijkst is dat je er vroeg bij bent. Partijen beginnen nu al deze commissies te vormen, dus meer dan een jaar voor de verkiezingen. Je kunt op de websites van de partijen in de gaten houden wie er in die commissies zitten. Mijn tip is om de commissieleden uit te nodigen bij jouw initiatief.
Elke commissie werkt anders, maar elke commissie is op zoek naar goede, toffe ideeën. Een commissie moet een programma schrijven over alle onderwerpen in de stad, maar het zijn vaak maar 3-5 mensen. Die kunnen nooit alles weten, dus zijn ze altijd op zoek naar slimme en goede inzichten.
Heb je tips voor inwoners en burgerlobbyisten in Utrecht?
Lees je als burgerlobbyist goed in en verdiep je in wie je voor je hebt. Als je de gehele gemeenteraad in één keer mailt dan is dat niet altijd effectief. Het is soms effectiever om een individueel raadslid te benaderen. Wat daarbij kan helpen is om je verhaal op maat te maken voor degene die je gaat benaderen. Ik denk dat je een ander verhaal moet vertellen om een VVD’er te overtuigen dan om een GroenLinkser te overtuigen. Mijn tip is daarmee dus, lees je in en maak zo een sterk verhaal rondom de persoon die je wil overtuigen.