Op 27 juni spreekt de Tweede Kamer over lokale democratie. Lobby Lokaal stuurde de woordvoerders een brief over het belang van de burgerlobbyist voor de lokale democratie.
Geachte Kamercommissie,
Op donderdag 27 juni vindt het algemeen overleg Lokale Democratie plaats. Op de agenda staat de brief ‘Plan van Aanpak Versterking Lokale Democratie’ van minister Ollongren van 5 juli 2018. Mijn naam is Mara van Waveren en ik ben directeur van Stichting Lobby Lokaal. Ter voorbereiding van dit algemeen overleg geef ik u graag het volgende mee: een burgerlobbyist-vriendelijker lokaal bestuur kan bijdragen aan het versterken van de lokale democratie.
Over Stichting Lobby Lokaal
Stichting Lobby Lokaal is opgericht om maatschappelijke initiatieven te helpen bij het behartigen van hun belangen in de gemeente. Veel mensen weten de weg naar besluitvormers niet te vinden, simpelweg omdat ze de connecties niet hebben. En geen dure lobbyist kunnen inhuren. Wij willen de waardevolle ideeën van deze mensen een kans geven.
Stichting Lobby Lokaal is van mening dat iedereen invloed moeten kunnen uitoefenen op zijn of haar omgeving en moet kunnen lobbyen op lokaal niveau. Politici en bestuurders kunnen betere besluiten nemen als iedereen zijn of haar belangen kan behartigen. Wij zijn dan ook van mening dat burgerlobbyisten een fundamentele bijdrage leveren aan de lokale democratie.
Het afgelopen jaar hielpen wij ruim tweehonderd burgerlobbyisten bij hun lokale lobby. Zo trainden wij meer dan veertig groene belangenbehartigers en zagen we op de helft van onze spreekuren burgerlobbyisten die zich inzetten voor de belangen van kinderen en jongeren.
Tegenmacht
De vraag hoe burgers meer betrokken kunnen worden bij het beleid, leeft in veel gemeenten. Zo worden inwoners door middel van burgerparticipatie gestimuleerd om mee te denken over het beleid. Elke gemeente doet dit op haar eigen manier, maar ze hebben allemaal één ding gemeen: de gemeente bepaalt het beleid, en burgers praten mee over de invulling of uitvoer.
Het is natuurlijk te prijzen dat gemeenten dat doen, maar dat is niet het enige dat je aan de inwoners kan overlaten. Ons hart gaat sneller kloppen van een idee dat nog niet past in gemeentelijk beleid of een idee dat in strijd is met gemeentelijk beleid en waar dus een herziening van het beleid moet komen. Juist dit ongevraagde advies, de tegenmacht, ondersteunen wij met Lobby Lokaal.
Wij staan positief tegenover de mogelijkheid van lokale referenda. Een referendum is echter wel een paardenmiddel. De uitslag is zwart of wit, nee of ja, voor of tegen. Er is geen ruimte voor nuance. Daarmee heeft het waarde als ultieme stok achter de deur voor burgers om het stadsbestuur terug te fluiten. Lobby Lokaal is ervan overtuigd dat met lokaal lobbyen burgers juist veel meer kansen geboden worden om subtiel, genuanceerd en opbouwend kritisch te zijn.
Burgerlobbyist-vriendelijk lokaal bestuur
In haar brief aan de Kamer, noemt minister Ollongren de ambitie om ‘de lokale democratie en het lokale bestuur te versterken’. Ze werpt een aantal vragen op over ‘de rol en de positie die de gemeenteraad heeft’ in onze veranderende samenleving en ‘de mogelijkheden die inwoners zelf hebben om invloed uit te oefenen of zelf initiatief te nemen’.
Ons antwoord is simpel: zorg er in ieder geval voor dat het lokale bestuur burgerlobbyist-vriendelijk is. Om als burgerlobbyist aan de slag te gaan, is namelijk niet zo makkelijk. Zo is het voor veel mensen het beleidsproces op lokaal niveau ondoorzichtig. Het is onduidelijk wie zij, wanneer, waarover het beste kunnen aanspreken. Verder zijn informatiesystemen moeilijk doorzoekbaar en contactgegevens van bijvoorbeeld ambtenaren vaak niet of nauwelijks te vinden.
Burgers die bij Stichting Lobby Lokaal aankloppen voor hulp, hebben vaak al wel ervaring als burgerlobbyist en een goed lokaal netwerk. Wij hebben het gevoel dat er nog veel meer mensen graag hun stem willen laten horen en invloed willen hebben op het beleid, maar dat voor deze mensen de drempel nu te hoog is. Omdat zij bijvoorbeeld moeite hebben om de beleidsbrieven te lezen en te begrijpen. Of omdat ze niet durven in te spreken bij een raadsvergadering. Of vrezen dat er toch niemand naar ze zal luisteren.
Verzoek
Op basis van onze ervaringen, zouden we het op prijs stellen als u bij het algemeen overleg aandacht vraagt voor het belang van tegenmacht door burgerlobbyisten. Wij zijn benieuwd naar de visie van de minister op tegenmacht. En hoe de minister het lokaal bestuur toegankelijker gaat maken voor burgerlobbyisten.
Veel succes met het algemeen overleg. Ik zal de vergadering met veel interesse volgen.
Als u nog vragen of opmerkingen heeft, of meer informatie van Stichting Lobby Lokaal verlangt, kunt u mij uiteraard benaderen. Mijn mailadres is mara@stichtinglobbylokaal.nl en mijn telefoonnummer is 06-57639538.
Met vriendelijke groet,
Mara van Waveren
Directeur Stichting Lobby Lokaal